Czeluść

"Agnieszka straciła wspomnienie w pewne późnoletnie czy może już jesienne popołudnie, duszne i lepkie, gdy po niebie przetaczały się burze, a pod stopami szeleściły pierwsze opadłe liście."

Anna Kańtoch pisze powieści i opowiadania. Debiutowała w kwietniu 2004 roku opowiadaniem Diabeł na wieży, natomiast jej debiutem książkowym była powieść Miasto w zieleni i błękicie. W 2007 roku otrzymała nagrodę Europejskiego Stowarzyszenia Science Fiction (ESFS) dla najbardziej obiecującego młodego twórcy. Jest pięciokrotną laureatką  Nagrody im. Janusza A. Zajdla. Ponadto w 2013 roku otrzymała Nagrodę Literacką im. Jerzego Żuławskiego za powieść Czarne, następnie w 2018 roku otrzymała Nagrodę Specjalną imienia Janiny Paradowskiej za powieść Wiara oraz Złote Wyróżnienie nagrody literackiej im. Jerzego Żuławskiego za powieść Niepełnia. W 2021 roku przyznano jej Nagrodę Wielkiego Kalibru za powieść Wiosna zaginionych. W 2024 roku, nakładem Wydawnictwa Powergraph, ukazała się kolejna powieść Anny Kańtoch, zatytułowana "Czeluść". Książka stanowi mroczne, poruszające studium psychologiczne. Autorka skupia się na tematach utraty pamięci, samotności i wpływu traumy na życie człowieka. To powieść ciekawa i nieoczywista, która wciąga czytelnika w labirynt wspomnień, przewidzeń i lęków głównej bohaterki.

"A przecież dawniej lubiła to swoje ciche życie na uboczu, tylko z psami, i była jeśli nie szczęśliwa, to przynajmniej zadowolona. Kiedy to się skończyło? Pół roku temu? Rok? Gdy coś złego zaczęło się dziać z jej pamięcią?"

Agnieszka Grabowska mieszka samotnie w starym domu na prowincji. Kobieta od wielu lat próbuje zapomnieć o tragicznym wydarzeniu, które miało miejsce w kamieniołomie w Gościęcicach w pewną czerwcową noc 1985 roku. Pewnego dnia do kobiety zgłasza się młoda dziewczyna, Kaja Sabat, zainteresowana sprawą sprzed lat. To spotkanie wywołuje w głównej bohaterce falę bolesnych wspomnień. Powraca myślami do zdarzeń z tego pamiętnego lata i próbuje odtworzyć, krok po kroku, co się wówczas stało. Jednak pamięć płata jej figle. Przeszłość miesza się z teraźniejszością. Wie, że wybrali się całą grupą do zamkniętego kamieniołomu, pamięta oszołomienie i uczucie lęku, wie że doszło do tragedii, ale co się właściwie stało? Czy ktoś ucierpiał? Przez lata wersja wydarzeń ulega kolejnym zniekształceniom. By poznać prawdę, próbuje nawiązać kontakt z przyjaciółmi sprzed lat i skonfrontować własne wspomnienia z tym, co oni zapamiętali. Jednak czy uda jej się dotrzeć do prawdy? Czy da radę przeżyć to raz jeszcze?

"Dochodziła trzecia nad ranem, ta upiorna godzina, kiedy człowiek jest bezbronny niczym wyciągnięty z muszli ślimak, a złe myśli, trzymane w ryzach przez cały dzień, szarpią odsłonięty umysł. O trzeciej przegrywa się walkę z depresją i w sinawym świetle łazienkowej lampki szuka żyletki, o trzeciej ciężko chorzy poddają się wreszcie i odpływają w niebyt. Dlatego o tej porze najlepiej jest być pogrążonym w głębokim śnie, nieświadomym spacerujących po mieszkaniu duchów."

 

Anna Kańtoch z mistrzowską precyzją oddaje stan dezorientacji i niepewności, w jakim pogrąża się Agnieszka. Czytelnik razem z bohaterką musi mierzyć się z pytaniem, co jest prawdą, a co jedynie zniekształconym wspomnieniem. Sceny opisujące wewnętrzny świat głównej bohaterki są niezwykle sugestywne i emocjonalne, co sprawia, że łatwo wczuć się w jej położenie – poczuć ten sam lęk i zagubienie. To właśnie głębokie portrety psychologiczne i egzystencjalny mrok nadają książce jej wyjątkową wartość. Anna Kańtoch udowadnia, że jest mistrzynią budowania napięcia i operowania niedopowiedzeniem. Autorka nie daje łatwych odpowiedzi, co jest jednym z największych atutów powieści, wciągając nas w swoistą czeluść ludzkiego umysłu. Po zakończeniu lektury, ma się ochotę zacząć czytać ją od początku. To książka, która na długo zostaje w pamięci. Serdecznie polecam!

"Ostatecznie, pomyślała, wszystkie tajemnice zwykle sprowadzają się do bardzo prostych, banalnych rzeczy. Ktoś kogoś kochał, ktoś zdradził, ktoś umarł."