Pchli pałac

"Przed nią rozciągało się miasto. Zmieniło się, i to jak. Popatrzyła na Stambuł ze złośliwą satysfakcją, jak kobieta, która innej kobiecie zazdrościła urody i gdy po latach spotyka tamtą, widzi ją pobladłą, zgarbioną i pomarszczoną. Zawiał silny północny wiatr. Przed oczami stanęła jej własna twarz, zamąciło jej się w głowie, do oczu napłynęły łzy."

"Pchli pałac" Elif Shafak to literacka podróż w głąb tureckiej duszy, pełna barw, zapachów i skomplikowanych ludzkich historii. Elif Shafak, mistrzyni słowa, maluje w niej portret niezwykłej kamienicy, która staje się mikrokosmosem Stambułu. To głęboka, wzruszająca i mądra powieść, która łączy w sobie uniwersalne prawdy o życiu z egzotycznym kolorytem. Akcja powieści rozgrywa się w tytułowym "Pchlim pałacu", niegdyś luksusowej rezydencji, a obecnie podupadającej kamienicy, zamieszkanej przez galerię ekscentrycznych postaci. Pałac, zwany Cukiereczkiem, wybudował rosyjski hrabia Paweł Pawłowicz Antipow dla swojej żony Agrypiny Fiodorowny Antipow. Po ich śmierci rezydencja poszła pod wynajem. Dziesięć lokali znalazło nowych lokatorów. A każdy lokator to osobna historia.

"Budynek na zdjęciu był pozbawiony wyrazu. W jego otoczeniu nie było widać żadnych ludzi - ani w oknach, ani na balkonach, ani na chodniku czy ulicy. Wyglądał jak wojenna sierota. jakby stracił wszystkich krewnych i nie pozostał mu nikt, kto widziałby jak dorasta. Nie był umiejscowiony w przestrzeni. Zdjęcie nie dawało żadnych wskazówek co do tego, jak wygląda okolica, do czego podobne jest miasto, w którym się znajduje. Mogło to być jakiekolwiek miejsce na ziemi. W jakimkolwiek czasie, poza czasem teraźniejszym..." 

 

Autorka z niezwykłą precyzją opisuje dynamikę życia w kamienicy. Poznajemy historie poszczególnych rodzin. Największy i najbardziej okazały lokal numer dziesięć zajmuje Madame Babcia, która zamieszkała w pałacu jako pierwsza, w 1972 roku. Kolejne mieszkania zajmują: Tijen Czyścioszka i jej nastoletnia córka Su, Błękitna Kochanka, rozwiedziony alkoholik szukający sensu życia, Metin Twardziel i jego żona Nadia, Hadzi Haci, jego syn, synowa i wnuki, rodzina Ognistych, bliźniacy prowadzący zakład fryzjerski Cemal i Celal, student Sidar i jego psi towarzysz Gaba. Pod jedynką mieszka energiczna Meryem, jej mąż Muhammet i syn Musa. W tej kamienicy plotki krążą między piętrami. Teraźniejszość przeplata się tu z przeszłością, a osobiste dramaty mieszkańców stanowią echo historii samego Stambułu.  

"Dla zdradzających mężczyzn istotna jest kwestia rodzaju - sprawia im przyjemność doznawanie od innej kobiety innego odcienia miłości niż ta, którą dostają od żony. Dla zdradzających kobiet istotna jest ilość - od kochanka oczekują więcej miłości, niż otrzymują od męża."

Wszystkim mieszkańcom Pałacu Cukiereczek doskwiera wspólny problem. Skarżą się na zalegające śmieci, robactwo i smród. Każdy walczy z tym na swój sposób. Ta kwestia jednych dzieli, innych jednoczy. Problem jednak nie znika. Żadne sposoby nie działają. Robactwo opanowało całą kamienicę. Tytułowe "pchły" stają się tu metaforycznym odzwierciedleniem problemów i niepokojów, które nękają zarówno bohaterów, jak i ich kraj, a cała opowieść jest pretekstem do pokazania złożoności tureckiego społeczeństwa. "Pchli pałac" to opowieść o tym jak tradycja zderza się z nowoczesnością. Elif Shafak porusza wiele ważnych tematów, takich jak tożsamość, rola kobiet, znaczenie pamięci i wpływ przeszłości na teraźniejszość. Jej styl jest bogaty i zmysłowy, pełen poetyckich metafor i humoru. To powieść, która porusza i bawi jednocześnie. Gorąco polecam!

"Tajemna recepta na miłość to posiadanie niestabilnej, krótkotrwałej pamięci."