Równonoc jesienna

  "Zieleń ustępująca miejsca purpurze i złotu, perlista biel obfitych ros rannych, niezmącenie modre niebo, fiolet śliw, granat jeżyn, rumieńce jabłek, czerwień pomidorów, kaliny, jarzębin, sady pełne zapachu owoców (...) - to wrzesień."
Zofia Kossak

 
Równonoc jesienna wyznacza na danej półkuli początek astronomicznej jesieni. To czas kiedy dzień zrównuje się z nocą.  Data równonocy jesiennej nie jest stała. W 2024 roku moment ten przypada na 22 września. Na styku zmiany pór roku, żegnamy przemijające lato i przygotowujemy się na nadejście chłodniejszych i krótszych dni. To czas zbiorów i święto urodzaju. Od czasów najdawniejszych wiązane ze Świętem Plonów, którego pozostałością są dzisiejsze Dożynki. Święto Plonów było świętem dziękczynnym, oddającym hołd Matce Naturze. Obchody Święta Plonów nierozerwalnie wiążą się z wiciem wieńca. Wieniec był komponowany najczęściej z pozostawionych w polu zbóż i wszelkich darów jesieni, czerwonej jarzębiny, kasztanów, kwiatów czy owoców. Tradycja wieńca dożynkowego jest pozostałością po dawnych obrzędach Słowian.
 
"Dawni Słowianie czuli się cząstką przyrody, wiedzieli, że posiada ona potężną siłę oddziaływania na człowieka, zdawali sobie sprawę z jej ogromnego potencjału leczniczego i duchowego."
Leszek Matela
 

Nazwa miesiąca września wzięła swój początek od wrzosów kwitnących u schyłku lata. Początek jesieni wiąże się z wdzięcznością za dary jakie dała Matka Natura. Symbolem przesilenia jesiennego jest owoc i drzewo jabłoni. Jabłko kojarzone jest z obfitością, pomyślnością i spełnianiem marzeń. To również symbol płodności, sił życiodajnych, miłości i zdrowia. Święto Plonów celebrowali ludzie całej Starej Europy. W tradycji naszych przodków w czasie równonocy jesiennej Słowianie składali ofiary bóstwom urodzaju - Świętowitowi, Welesowi i Mokoszy
 
"Nasi przodkowie tego dnia czcili przede wszystkim Mokosz, panią urodzaju, Welesa, opiekuna bydła, które dawało mleko i Dadźboga jako dawcę wszelkich dóbr."
Dobromiła Agiles
 
Obrzędy związane z przesileniem jesiennym związane były z wspólnym biesiadowaniem. Rozpalano wówczas ogniska, przy których odbywały się tańce. Ogień stanowił ważny element uroczystości naszych przodków. Podczas ucztowania również wróżono i stawiano przepowiednie. Wierzono, że bazylia - przyciąga sukces i powodzenie, bylica - przepędza negatywne energie, jałowiec - działa oczyszczająco, lawenda - przyciąga miłość, mięta - działa jak afrodyzjak, a sosna i szałwia - mają działanie oczyszczające i wzmacniają siły witalne.

"Dawni Słowianie wierzyli również w moc kadzideł. Miały one oczyszczać, chronić przed złymi energiami oraz leczyć. Kadzideł sporządzanych z ziół używano do celów zdrowotnych i traktowano jako rodzaj aromaterapii. Wysuszone zioła dodawano do ognia (sypano na rozżarzone węgle) albo palono patyczki nasączone różnymi olejami roślinnymi i wywarami z ziół."
Leszek Matela

 
Słowiańskim świętem zwiastującym początek jesieni był Sabat Mabon. W ten niezwykły czas dzień i noc trwają tyle samo. Oznacza to, że siły świata – jasność i ciemność – są ze sobą w równowadze. Symbolem tego święta był snop żyta. W czasie święta Mabon, podczas spacerów po polach i lasach zbierano gałązki, kolorowe liście, jarzębinę, żołędzie, kasztany, orzechy czy owoce. Jarzębinę traktowano jako drzewo wróżebne. Noszenie czerwonych owoców jarzębiny uważano za środek terapeutyczny. Święto Mabon to był czas zabawy, ucztowania, tańców i wróżb. 
 
Równonoc jesienna to również czas odpoczynku i refleksji nad sobą i swoimi dokonaniami. To moment, kiedy doceniamy to, co przyniósł nam los, to czas zadumy i pora na wyciągnięcie wniosków na przyszłość. To czas, kiedy warto przemyśleć temat obfitości w swoim życiu. Warto pozostać w zgodzie z naturą i świętować ten czas na łonie przyrody. Spacery po lesie, ognisko i wspólne biesiadowanie pozwolą połączyć się nam z tradycjami naszych przodków.

 "Istotą życia jest ciągła przemiana.
Czas odpływa, unosi, przekształca i co minęło - nie wraca."

Zofia Kossak
 

Bibliografia:
📖 Agiles Dobromiła. Słowiańska wiedźma. Wydawnictwo Kobiece, 2021
📖 Bystroń Jan, Dynowski Witold. Kultura ludowa i ludoznawstwo w Polsce. Warszawa. Spółdzielnia Wydawniczo-Oświatowa "Czytelnik", 1948
📖 Folklor Górnego Śląska. Katowice. Wydawnictwo "Śląsk", 1989
📖 Kossak Zofia. Rok polski: obyczaj i wiara. Warszawa. Wydawnictwo "Pax", 1958
📖 Matela Leszek. Tajemnice Słowian. Białystok. Studio Astropsychologii, 2005

Komentarze