Paradoksalna psychologia

Publikacja "Paradoksalna psychologia czyli zdrowy rozsądek na manowcach" Sławomira Jarmuża jest przeznaczona dla każdego czytelnika błądzącego w gąszczu codziennych problemów ze światem i z samym sobą. Sławomir Jarmuż jest doktorem psychologii, coachem, trenerem biznesu, założycielem firmy szkoleniowo-doradczej, autorem takich publikacji jak "Podręcznik trenera" i "Alfabet mitów menedżerskich czyli o pułapkach bezrefleksyjnego działania". "Paradoksalna psychologia" to kompendium wiedzy o nas samych i stosunkach międzyludzkich. 

 

"Biorąc pod uwagę fakt, że ludzki mózg kształtował się przez setki tysięcy lat, człowiek współczesny ma zapisane w swoim umyśle dziedzictwo gatunku i zachowuje się w wielu sytuacjach zgodnie z regułami pozwalającymi przetrwać w zgoła odmiennych warunkach niż dzisiejsze. Dlatego też nasze reakcje na różne zdarzenia życiowe okazują się zdeterminowane ewolucyjnie."

 

Napisana jest w ciekawy i przystępny sposób. Otwiera przed nami wiedzę z zakresu mechanizmów i prawidłowości psychologicznych, która pozwoli nam lepiej poznać samych siebie i zrozumieć zachowanie innych ludzi. Samopoznanie oraz samoakceptacja jest podstawą istnienia każdego z nas. Światem żądzą paradoksy, stereotypy, złudzenia i utarte schematy. 

 

"Uważność jest koniecznym warunkiem samowspółczucia, gdyż poradzenie sobie z negatywnym stanem wymaga wcześniejszego uświadomienia sobie jego istoty. Jednocześnie pozwala spojrzeć na problem z ogólniejszej perspektywy, bez obwiniania siebie i pielęgnowania negatywnych myśli."

 

Wszyscy wpadamy w te pułapki, ale poznanie siebie, autorefleksja, nabranie dystansu i zdobycie odpowiedniej wiedzy jest szansą na wyrwanie się z tego błędnego koła. W książce padają takie pojęcia jak reaktancja, ingracjacja, dyfuzja odpowiedzialności, próżniactwo społeczne czy dysonans poznawczy. Niech to jednak nie zwiedzie potencjalnego czytelnika, że jest to wiedza trudna, nieprzenikniona dla zwykłego zjadacza chleba. Po lekturze tej publikacji przekonamy się, że niemalże każdy z nas doświadczył wymienionych wcześniej zjawisk lub miał je okazje widzieć u innych. Jakie znaczenie kryją w sobie? 

 

Reaktancja to metafora zakazanego owocu, im bardziej czegoś nam się zakazuje, tym bardziej tego chcemy. Ingracjacja to nic innego jak wkradanie się w czyjeś łaski poprzez komplementowanie nie do końca zgodne z prawdą.  Dyfuzja odpowiedzialności oznacza pokrótce, że im więcej mamy świadków jakiegoś zdarzenia, tym bardziej spada prawdopodobieństwo uzyskania konkretnej pomocy. Próżniactwo społeczne to mechanizm, który pokazuje, że w im większej pracujemy grupie, tym bardziej spada nasze indywidualne zaangażowanie w działanie. 

 

Najciekawszą dla mnie koncepcją jest dysonans poznawczy. Do poznania tego mechanizmu psychologicznego i wielu innych gorąco zachęcam. Lektura "Paradoksalnej psychologii" jest niczym układanie naszego obrazu życia z rozsypanych puzzli, nagle wszystko zaczyna do siebie pasować i zastanawiamy się, jak mogliśmy wcześniej tego nie dostrzec.